Họ Cá heo chuột (
Phocoenidae) là một họ
động vật có vú hoàn toàn
thủy sinh, có ngoại hình tương tự như
cá heo, gọi là
cá heo chuột (tiếng Anh:
Porpoise) thuộc tiểu lớp
Odontoceti (cá voi có răng). Tuy nhiên, chúng có họ hàng gần gũi với
kỳ lân biển và
cá voi trắng hơn là
cá heo thực sự. Có 7 loài cá heo chuột còn sinh tồn, tất cả đều là những loài
cá voi có răng nhỏ nhất. Cá heo chuột được phân biệt với cá heo thực sự bởi những chiếc răng dẹt, hình thuổng của chúng (khác biệt với răng hình nón của cá heo) và không có mỏ rõ rệt, mặc dù một số loài cá heo (ví dụ như
cá heo Hector) cũng không có mỏ. Cá heo chuột, và các loài
Bộ Cá voi khác, thuộc nhánh
Cetartiodactyla với các
động vật móng guốc chẵn, và họ hàng gần nhất của chúng là
hà mã, đã tách ra khỏi chúng khoảng 40 triệu năm trước.Cá heo chuột có kích thước từ
cá heo California (dài 1,4 m và nặng 54 kg) đến
cá heo Dall (dài 2,3 m và nặng 220 kg). Một số loài biểu hiện sự
dị hình giới tính ở chỗ con cái lớn hơn con đực. Chúng có cơ thể được sắp xếp hợp lý và hai chi được biến đổi thành chân chèo. Cá heo chuột sử dụng định vị bằng tiếng vang như hệ thống cảm giác chính của chúng. Một số loài thích nghi tốt với việc lặn xuống những độ rất sâu. Như tất cả các loài
Bộ Cá voi, chúng có một lớp mỡ dưới da để giữ ấm trong nước lạnh.Cá heo chuột rất phổ biến và được tìm thấy trong vô số các môi trường sống khác nhau, bao gồm các dòng sông (
cá heo không vây), vùng nước ven biển và thềm (
cá heo cảng và
cá heo California) và biển mở (
cá heo Dall và
cá heo bốn mắt), bao gồm tất cả nhiệt độ nước từ vùng
nhiệt đới (biển Cortez,
cá heo California) đến vùng cực (
Greenland,
cá heo cảng). Cá heo chuột ăn chủ yếu là
cá và
mực ống, giống như các loài
cá voi có răng còn lại. Người ta biết rất ít về hành vi sinh sản của chúng. Con cái có thể đẻ một con non mỗi năm trong điều kiện thuận lợi.
[1][2] Con non thường được sinh ra vào những tháng mùa xuân và mùa hè, và vẫn phải phụ thuộc vào con mẹ cho đến mùa xuân năm sau. Cá heo chuột tạo ra những tiếng lạch cạch siêu âm, được sử dụng cho cả điều hướng (định vị bằng tiếng vang) và giao tiếp xã hội. Trái ngược với nhiều loài cá heo, cá heo chuột không tụ tập để tạo thành các nhóm xã hội lớn.Cá heo chuột đã và vẫn đang bị một số quốc gia săn lùng bằng phương tiện săn bắn. Các mối đe dọa lớn hơn đối với cá heo chuột bao gồm hàng loạt
lưới rê, sự
cạnh tranh thức ăn từ
ngành thủy sản và
ô nhiễm biển, đặc biệt là do
kim loại nặng và
organochloride. Các loài
cá heo California đã từng gần bị tuyệt chủng vào
thế kỷ 20, do sự xâm nhập của lưới mang, với số lượng dự đoán ít hơn 100 cá thể. Kể từ khi sự tuyệt chủng của loài
cá heo sông Dương Tử, cá heo California được xem là loài Bộ Cá voi có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất. Một số loài cá heo chuột đã và đang bị nuôi nhốt và huấn luyện cho việc nghiên cứu, giáo dục và trưng bày công cộng.